بررسی تغییرات زمانی بوم زیست‌شناختی آب‌های سواحل دریای مازندران (سال 1391)

این تحقیق به منظور تعیین تغییرات زمانی بوم زیست‌شناختی (فیتوپلانکتون و برخی پارامترهای محیطی آب) در حوزه جنوبی دریای خزر، سواحل استان مازندران انجام شد. نمونه‌برداری در اعماق کمتر از 30 متر طی سال 1391 صورت گرفت. نتایج پارامترهای محیطی آب نشان داد که میانگین دمای آب، شوری، شفافیت، pH و اکسیژن محلول به‌ترتیب برابر 85/0±46/19 درجه سانتی‌گراد، 13/0±35/12 psu ، 18/0±63/2 متر، 02/0±51/8 و07/0±00/6 میلی لیتر در لیتر بوده است. همچنین میانگین درصد ازت آلی بیش از %80 و فسفر آلی 46 درصد و میانگین سالانه سیلیس محلول برابر2/0±5/9 میکرومولار بود. بر اساس نتایج 112 گونه در ساختار فیتوپلانکتونی مشارکت داشته‌اند و میانگین تراکم فیتوپلانکتون 32 ± 164 میلیون سلول در مترمکعب بود. میانگین تراکم در ماه‌های دی و اسفند حدوداً 5 برابر میانگین تراکم در سایر ماه‌های مورد بررسی بود. باسیلاریوفایتا با 89 درصد بیشترین درصد تراکم را در بین شاخه‌های فیتوپلانکتونی دارا بوده است و شاخه‌های پیروفایتا، سیانوفایتا و کلروفایتا به‌ترتیب رتبه‌های بعدی از درصد تراکم را به‌دست آوردند. بررسی ماهانه نشان داد که اگرچه Chaetoceros throndsenii در سه ماه اول نمونه‌برداری یعنی ماه‌های اردیبهشت، تیر و شهریور به‌عنوان اولین گونه غالب در تراکم فیتوپلانکتون حضور یافت، اما در ماه‌های آبان، دی و اسفند به‌ترتیب گونه‌های Thalassionema nitzschioides، Skeletonema costatum و Pseudonitzschia seriata عمده و غالب گردیده‌اند. بررسی آماری بیانگر اختلاف معنی‌دار زمانی در پارامترهای زیستی و غیرزیستی فوق بوده است. ضمن آنکه آزمون همبستگی پیرسون بین درجه حرات آب و یون‌های آمونیوم، نیترات و فسفر و گونه‌های عمده در هر ماه معنی‌دار بوده است. وجود تنش و عدم ثبات در زیست‌بوم سبب گردیده تا گونه‌های دارای پتانسیل شکوفایی (Chaetoceros throndsenii و Pseudonitzschia seriata) از تغییرات درجه حرارت و مواد مغذی برای افزایش تراکم خود بهره ببرند.